Nişanın bozulması hâlinde neler istenebilir?

1) Nişan hediyelerinin iadesi (takılar, yüzük, eşyalar, para)

• Nişan sırasında verilen takı, yüzük, para veya eşyalar şarta bağlı bağış veya nişan nedeniyle verilen hediyeler kabul edildiğinden genelde iade edilir. Hukuki temeli: haksız zenginleşme (İTÜM) veya şarta bağlı bağışın gerçekleşmemesi.

• Uygulamada en sık talep edilenler: nişan yüzüğü, takılar, düğün/nişan için verilen peşinatlar, nikâh/düğün için ödenmiş depozitolar (eğer doğrudan diğer tarafın hizmetine/çıkarına olduysa).

2) Düğün/nişan hazırlık giderlerinin (masrafların) talebi

• Düğün/nişan için yapılan doğrudan harcamalar (kına, salon peşinatı, fotoğraf, davetiye vs.) çoğu kez maddi tazminat veya iade talebi konusu yapılabilir; özellikle diğer tarafın nişanı bozması haksızsa.

• Masrafların tespiti için faturalar, banka havale kayıtları, sözleşmeler ve tanıklar gerekir.

3) Haksız zenginleşme (maddi tazminat) davası

• Diğer tarafın iade etmediği eşyalar/harcamalar için haksız zenginleşme iadesi (veya eşyanın ayni iadesi) istenebilir.

• Paranın iadesi talep edilebilir; değer farkları/tarihsel değer artışı talebi sınırlı olabilir — deliller önemlidir.

4) Manevi tazminat (moral tazminat)

• Nişanın sebepsiz/ahlaka aykırı bir davranış, aleni aşağılama, iftira, ciddi onur kırıcı eylemler nedeniyle bozulması hâlinde manevi (şeref/şan zararına yönelik) tazminat talep edilebilir.

• Bu tür taleplerin kabulü somut olayın ağırlığına, mağdurun çektiği psikolojik zarara, delillere ve mahkeme takdirine bağlıdır.

5) Ceza hukuku boyutu — suç duyurusu yapılabilir mi?

• Nişan bozma başlı başına ceza suçu değildir. Ancak nişanın bozulmasına yol açan hakaret, tehdit, şiddet, zorla alıkoyma, taciz, iftira, dolandırıcılık gibi fiiller varsa cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulabilir.

• Örneğin tehdit veya fiziksel saldırı varsa hem korunma tedbirleri hem de ceza süreci gündeme gelir.

6) Özel durumlar / kusur ve ispat

• Kusurlu olan taraf (ör. zina, şiddet, aldatma, ağır hakaret) varsa mahkeme iade ve tazminat talebini buna göre değerlendirir; kusur, tazminat miktarını etkileyebilir.

• Eğer hediyeleri veren taraf kusurluysa (ör. kandırma, hile) iade talebi reddedilebilir veya karşı talepler doğabilir.

Nasıl hareket edilmeli? (Pratik adımlar)

1. Delil topla: Takı/hediyelerin fotoğrafları, fiş/fatura, banka transfer kayıtları, WhatsApp/SMS/mesaj yazışmaları, davetiye/sözleşmeler, tanık listesi.

2. İade istemi yazılı bildirim (ihtar): Karşı tarafa iadeyi ve/veya tazminatı talep eden ihtarnâme (taahhütlü/iadeli) gönder. (İhtar belge olarak delil sağlar.)

3. Mümkünse uzlaşma/uzlaşma protokolü: Taraflar arasında bir ödeme/teslim tutanağı düzenlenebilir; noter veya avukat aracılığıyla yapılması güvenlidir.

4. Uzlaşma olmazsa dava::

   • Ayni iade/dava: Eşyaların aynen iadesi için (ör. yüzük).

   • Haksız zenginleşme veya alacak davası: Para/masraf iadesi için.

   • Manevi tazminat davası: Kişilik hakkı ihlali, onur kırıcı fiiller için.

5. Suç veya koruma talepleri varsa: Şiddet/tehdit/izinsiz takip varsa kolluğa/ Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusu; koruma talebi için aile mahkemesi/koruma kararları.

Örnek dava talepleri (hukuki dilekçe için kısa liste)

• Eşyaların aynen iadesi (nişan yüzüğü, takılar vb.)

• Yapılan masrafların (fatura/hava­le) maddi olarak iadesi

• Haksız zenginleşme nedeniyle paranın geri verilmesi

• Manevi tazminat (belirtilen miktar veya mahkeme takdiri)

• Gerekçeli delil ve tanık beyanlarıyla destek talebi

• (Varsa) ceza soruşturması için suç duyurusuna ilişkin bilgi ve belgelerın sunulması

Kanuni zamanaşımı (kısa not)

• Maddi alacaklarda ve haksız zenginleşme taleplerinde zamanaşımı kuralları farklı olabilir; somut talebe göre değişir. Bu nedenle mümkün olan en kısa sürede hukuki destek almak önemlidir.

Örnek kısa ihtar metni (özet)

…/…/20… tarihinde tarafınızca verilen nişan yüzüğü ve … TL’lik düğün peşinatının iadesi talebimizi, 15 (on beş) gün içinde yerine getirmenizi saygıyla bildiririz. Aksi takdirde talebimizin mahkeme yoluyla ve yasal faizleri ile birlikte takip edileceğini bilgilerinize sunarız.

(Not: metni somut duruma göre uyarlamak gerekir; ihtar noter veya avukat aracılığıyla gönderilirse delil değeri artar.)

Sonuç ve tavsiye

• Genel kural: Nişan hediyeleri ve nişan sebebiyle yapılan masraflar iade edilebilir; kusur, delil ve olayın özelliği tazminat miktarını etkiler.

• Somut haklarınızın belirlenmesi, delil değerlendirmesi ve dava stratejisi için açıkça bir avukatla görüşün. Avukat, ihtarın hazırlanmasından dava türünün seçilmesine ve delil sunumuna kadar yardımcı olur.