Sigorta Hukuku, sigorta ilişkisi içindeki tarafların birbirlerine karşı olan hak ve yükümlülüklerini, sigorta ilişkisini, taraflar arasında uyuşmazlık çıktığında ne yapılacağını düzenleyen hukuk dalıdır1. Sigorta ilişkisi; sigortacının bir prim karşılığında, sigortalının veya lehdarın para ile ölçülebilir bir menfaatini zarara uğratan tehlikenin meydana gelmesi halinde bunu tazmin etmeyi veya belirli bir süre sonunda veya belirli bir olayın gerçekleşmesi üzerine bir para ödemeyi veya başka bir edimde bulunmayı üstlendiği sözleşmedir2. Sigorta ilişkisinde taraflar; sigortacı, sigorta ettiren, sigortalı ve lehdardır. Sigortacı; sigorta sözleşmesine dayanarak rizikoyu üstlenen ve prim almayı taahhüt eden gerçek veya tüzel kişidir. Sigorta ettiren; sigorta sözleşmesini yapan ve prim ödemeyi üstlenen kişidir. Sigortalı; sigorta sözleşmesine konu olan rizikonun gerçekleşmesi halinde zarara uğrayabilecek olan kişidir. Lehdar; sigorta sözleşmesine göre sigortacının ediminden yararlanan kişidir2.

Sigorta Hukuku, ticaret hukuku kapsamında yer alan bir özel hukuk dalıdır. Sigorta Hukuku’nun temel kaynağı 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1402-1474. maddeleri arasında yer alan Sigorta Sözleşmesi Hakkındaki Hükümler Bölümü’dür. Ayrıca 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve ilgili yönetmelikler de Sigorta Hukuku’na ilişkin düzenlemeler içermektedir3.

Sigorta Hukuku’nun işlevleri şunlardır:

    Sigortalıların ve lehdarların menfaatlerini korumak ve zararlarını tazmin etmek.
    Sigortacıların yükümlülüklerini belirlemek ve denetlemek.
    Sigorta piyasasının düzenli ve sağlıklı bir şekilde işlemesini sağlamak.
    Sigorta sözleşmelerinin kurulması, yürütülmesi ve sona ermesi ile ilgili usul ve esasları belirlemek.
    Sigorta uyuşmazlıklarının çözümüne yönelik yargısal ve alternatif yollar sunmak.

Sigorta Hukuku’nun alt dalları şunlardır:

    Zarar sigortaları hukuku: Sigortacının, sigortalının veya lehdarın para ile ölçülebilir bir menfaatini zarara uğratan tehlikenin meydana gelmesi halinde bunu tazmin etmeyi üstlendiği sigortaları kapsayan hukuk dalıdır. Örneğin yangın sigortası, kasko sigortası, hırsızlık sigortası, deprem sigortası gibi3.
    Can sigortaları hukuku: Sigortacının, belirli bir süre sonunda veya belirli bir olayın gerçekleşmesi üzerine bir para ödemeyi veya başka bir edimde bulunmayı üstlendiği sigortaları kapsayan hukuk dalıdır. Örneğin hayat sigortası, ferdi kaza sigortası, maluliyet sigortası gibi3.
    Sorumluluk sigortaları hukuku: Sigortacının, sigortalının üçüncü kişilere verdiği zararlardan dolayı sorumlu tutulması halinde bunu tazmin etmeyi üstlendiği sigortaları kapsayan hukuk dalıdır. Örneğin trafik sigortası, meslek sorumluluk sigortası, ürün sorumluluk sigortası gibi3.

Sigorta Hukuku’nda dikkate alınması gereken temel kavramlar şunlardır:

    Prim: Sigorta sözleşmesinin karşılığı olan ve sigorta ettiren tarafından ödenen bedeldir. Primin ödenmesi hem sigorta sözleşmesinin kurulması hem de devam etmesi için şarttır2.
    Riziko: Sigortalının veya lehdarın menfaatini zarara uğratan tehlike veya olaydır. Rizikonun gerçekleşme ihtimali olmalı ancak kesin olmamalıdır. Riziko hem belirsiz hem de gelecekte olmalıdır2.
    Zarar: Rizikonun gerçekleşmesi sonucunda ortaya çıkan maddi veya manevi kayıptır. Zararın varlığı ve miktarı ispat edilmelidir2.
    Tazminat: Zararı karşılamak için ödenen bedeldir. Tazminatın miktarı zararla sınırlı olmalıdır2.
    Reasürans: Sigortacının rizikonun bir kısmını veya tamamını başka bir sigortacıya devretmesidir. Reasürans sayesinde riziko dağıtılır ve büyük zararların önlenmesi sağlanır2.
    Acente: Sigortacının adına ve hesabına çalışan aracılardır. Acenteler; poliçe düzenlemek, prim tahsil etmek, hasar tespiti yapmak gibi yetkilere sahiptirler2.
    Broker: Sigortalının adına ve hesabına çalışan aracılardır. Brokerler; en uygun poliçeyi bulmak, pazarlık yapmak, hasar takibi yapmak gibi yetkilere sahiptirler2.

Sigorta Hukuku’nda karşılaşılan sorunlar şunlardır:

    Sigortalının aydınlatma yükümlülüğünü ihlal etmesi: Sigortalının riziko ile ilgili önemli bilgileri eksik veya yanlış vermesi durumunda sigortacının sorumluluğu ortadan kalkabilir veya azalabilir2.
    Sigortalının rizikoyu ağırlaştırması: Sigortalının rizikonun gerçekleşme ihtimalini arttıracak şekilde davranması durumunda sigortacının sorumluluğu ortadan kalkabilir veya azalabilir2.
    Sigortalının zararı önlememe veya arttırması: Sigortalının rizikonun gerçekleştiğini bildirmemesi veya zararı azaltacak tedbirleri almaması durumunda tazminat miktarında indirim yapılabilir2.
    Sigortalının zararı kasten meydana getirmesi: Sigortalının kendisinin veya lehdarın menfaatini zarara uğratacak şekilde kasıtlı olarak hareket etmesi durumunda tazminat hakkını kaybeder2.