🔹 1. Nafaka Türleri Nelerdir?
Öncelikle hangi tür nafaka söz konusuysa, miktar belirlenirken dikkate alınan ölçütler ona göre değişir:
-
Tedbir nafakası (boşanma davası sırasında)
-
Yoksulluk nafakası (boşanma sonrası, yoksulluğa düşen eş lehine)
-
İştirak nafakası (çocuk lehine, boşanma sonrası)
-
Yardım nafakası (altsoya, üstsoya, kardeşe vb.)
🔹 2. Nafaka Miktarı Ne Kadar? Hangi Kriterlere Göre Belirlenir?
🏛️ Genel Kriterler:
-
Tarafların gelir ve gider durumları
-
Maaş bordrosu, banka hesap dökümleri, SGK kayıtları
-
-
Tarafların sosyal ve ekonomik yaşam standardı
-
Yaşam tarzı, sahip olunan araçlar, konut, lüks harcamalar
-
-
Tarafların bakmakla yükümlü olduğu kişiler
-
Örneğin yeni eşten olan çocuklar veya bakıma muhtaç aile bireyleri
-
-
Maddi ve manevi tazminat talepleriyle birlikte boşanmadaki kusur oranı
(özellikle yoksulluk nafakasında)
🔹 Ayrı Ayrı Nafaka Türlerine Göre Belirleme Ölçütleri
📌 A) Tedbir Nafakası (TMK m.169)
Boşanma davası sürecinde, mahkeme tarafından eşe ve/veya çocuğa bağlanır.
Belirlenme ölçütü:
-
Nafaka talep edenin gelirinin olmaması veya geçimini tek başına sağlayamaması
-
Talep edilenin düzenli ve yeterli gelire sahip olması
-
Geçici ama yeterli düzeyde bir nafaka miktarı belirlenir (örneğin 3.000 – 10.000 TL arası olabilir)
📌 B) Yoksulluk Nafakası (TMK m.175)
Boşanma ile yoksulluğa düşecek olan kusursuz veya daha az kusurlu eş lehine verilir.
Belirlenme ölçütü:
-
Talep eden eşin kendi geçimini sağlayamayacak durumda olması (işsizlik, eğitim durumu, sağlık sorunları)
-
Diğer eşin mali gücü
-
Tarafların yaşam koşulları (örneğin biri kirada diğeri ev sahibi ise)
-
Nafaka, talep edenin asgari geçim düzeyine ulaşması için yeterli olacak şekilde belirlenir.
📌 Örnek:
– İşsiz ve ev hanımı bir eş için aylık 4.000 – 10.000 TL aralığında olabilir.
– Yüksek gelirli eş durumunda bu miktar artabilir.
📌 C) İştirak Nafakası (TMK m.182/2)
Velayeti alan eşin yanında kalan çocuk lehine, diğer eş tarafından ödenir.
Belirlenme ölçütü:
-
Çocuğun yaşı, eğitim durumu, sağlık giderleri
-
Çocuğun bakım masrafları (yemek, barınma, ulaşım, kurslar vb.)
-
Ebeveynlerin mali durumu
📌 Örnek:
– Devlet okuluna giden 8 yaşındaki bir çocuk için aylık 2.500 – 5.000 TL
– Özel okul ve kurslara giden bir çocuk için 10.000 TL üzeri nafaka da belirlenebilir.
📌 D) Yardım Nafakası (TMK m.364 vd.)
Yoksulluk içindeki altsoy, üstsoy veya kardeş lehine verilir.
Belirlenme ölçütü:
-
Yardım isteyenin gerçek anlamda yoksulluk içinde olması
-
Yardım edecek kişinin yardım edebilecek ekonomik güçte olması
📌 Bu nafaka türünde miktar genelde asgari geçim düzeyini karşılayacak düzeyde olur.
🔁 3. Nafaka Miktarının Artırılması, Azaltılması veya Kaldırılması
TMK m.176/4:
Tarafların mali durumlarında önemli değişiklik olması hâlinde nafaka miktarı artırılabilir, azaltılabilir veya tamamen kaldırılabilir.
Değişiklik nedenleri:
-
Nafaka yükümlüsünün işsiz kalması, gelirinin ciddi oranda düşmesi
-
Nafaka alacaklısının çalışmaya başlaması
-
Nafaka alacaklısının yeniden evlenmesi (yoksulluk nafakası kendiliğinden sona erer)
⚖️ Özet: Nafaka Miktarı Şu Kriterlere Göre Belirlenir:
Kriter | Açıklama |
---|---|
Tarafların gelir düzeyi | Belgelerle ispatlanmalı |
Çocuğun veya eşin ihtiyaçları | Yaş, sağlık, eğitim gibi unsurlar dikkate alınır |
Sosyal yaşam düzeyi | Alıştıkları hayat standardı korunmaya çalışılır |
Miras, kira, yan gelirler | Mahkeme hepsini dikkate alır |
Boşanmadaki kusur | Yoksulluk nafakasında önemli |
🧾 Öneri: Dava Açarken veya Savunmada Sunulabilecek Belgeler
-
Maaş bordrosu
-
Banka hesap dökümleri
-
SGK hizmet dökümü
-
Tapu ve araç kayıtları
-
Kira sözleşmeleri
-
Çocukların okul ücretleri, kurs faturaları
-
Sağlık giderleri belgeleri