Kira Bedelinin Tespiti Davası Nedir? Şartları ve Hukuki Süreç

1. Kira Bedelinin Tespiti Davası Nedir?

Kira bedelinin tespiti davası, kiraya veren ile kiracı arasında kira bedelinin belirlenememesi veya anlaşmazlık çıkması durumunda, mahkemeden kira bedelinin tespiti talep edilmesidir. Genellikle kiracının, kiraya verenin belirlediği kira bedelini kabul etmemesi ya da kira artış oranları konusunda uyuşmazlık yaşanması halinde açılır.

Bu dava, Türk Borçlar Kanunu ve ilgili mevzuat kapsamında değerlendirilir ve kiracının hakkını korumayı amaçlar.

2. Kira Bedelinin Tespiti Davasının Dayanağı

Türk Borçlar Kanunu’nun 344. maddesi uyarınca:

• Taraflar kira bedelinde anlaşamazsa, kiracı kira bedelinin adil bir düzeyde belirlenmesini talep edebilir.

• Mahkeme, piyasa koşullarına, taşınmazın durumuna ve benzer özellikteki diğer kiralamalara bakarak kira bedelini tespit eder.

3. Davanın Açılma Şartları

• Kiracı ve kiraya veren arasında kira bedelinde anlaşmazlık olmalıdır.

• Kiracı, kiraya verilen taşınmazı kullanmaya devam etmeli ve kira bedelinin tespiti için mahkemeye başvurmalıdır.

• Kira sözleşmesinde kira bedelinin belirlenmemiş ya da kiraya verenin tek taraflı belirlediği bedelin aşırı yüksek olması halinde dava açılabilir.

4. Dava Yetkili Mahkeme

• Dava, taşınmazın bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi veya Sulh Hukuk Mahkemesine açılır.

• Kiraya veren ve kiracının ikametgahları da göz önünde bulundurularak yetki belirlenir.

5. Kira Bedelinin Tespiti Davasının Usulü

• Dilekçe ile dava açılır ve dava konusu kira bedelinin belirlenmesi talep edilir.

• Mahkeme, taraflardan delil ve bilgi ister.

• Taşınmazın özellikleri, bulunduğu yer, piyasa koşulları, benzer kira sözleşmeleri incelenir.

• Gerekirse bilirkişi incelemesi yapılır.

6. Mahkemenin Kira Bedelini Belirlerken Dikkate Aldığı Unsurlar

• Taşınmazın fiziksel durumu ve büyüklüğü

• Bulunduğu semt ve çevresindeki kira fiyatları

• Kira sözleşmesinin süresi ve özel koşulları

• Yenileme ve bakım durumu

• Piyasa koşulları ve ekonomik durum

7. Davanın Sonuçları

• Mahkeme, kira bedelini tespit eder ve taraflara bildirir.

• Bu bedel, taraflar arasında bağlayıcı olur.

• Kiracı, tespit edilen bedel üzerinden kira ödemek zorundadır.

• Eğer mahkemece belirlenen bedel, tarafların önceki anlaşmasından farklı ise yeni bedel geçerlilik kazanır.

8. Davanın Önemi ve Kiracı Hakları

• Kiracı, piyasa şartlarının çok üstünde kira talep edildiğinde hakkını koruyabilir.

• Haksız ve aşırı kira artışları önlenmiş olur.

• Kiracının oturma hakkı korunur ve kira bedeli hukuki zemine oturtulur.

9. Kira Bedelinin Tespiti Davası ile Kira Artırımı Arasındaki Fark

• Kira bedelinin tespiti davası: Anlaşmazlık durumunda mahkemenin kira bedelini belirlemesi için açılır.

• Kira artırımında ise taraflar sözleşmeye bağlı olarak veya kanuni sınırlar içinde kira bedelinin yükseltilmesini talep eder.

10. Sonuç

Kira bedelinin tespiti davası, kiracı ile kiraya veren arasındaki kira bedeli uyuşmazlıklarının çözümünde önemli bir hukuki araçtır. Kiracıyı aşırı kira bedelinden korur ve taşınmazın piyasa değerine uygun bir bedelin belirlenmesini sağlar.