Ceza Muhakemesi Hukuku Nedir?

Ceza Muhakemesi hukuku, suç işlenip işlenmediği, işlenmişse failin belli olup olmadığı, fail belliyse ceza alıp almayacağı ve ne kadar ceza alacağı sorunlarını inceleyen hukuk dalıdır.

Ceza Muhakemesi, suç işlendiği yönünde bir şüphe ile başlar ve bu şüphe, muhakeme makamlarının katılmasıyla elbirliğiyle yenilir. Muhakemenin görevi ortaklaşa hüküm vermektir.

Ceza Muhakemesi Hukuku, suç nedir, suçun unsurları nelerdir gibi sorulara yanıt aramaz. Zira bu sorunlar, ceza hukukunun konularıdır.

Ceza Muhakemesi Hukuku, bir kamu hukuku dalıdır. Zira Ceza Muhakemesinde, özel hukukun aksine ceza ilişkisinin tarafı olan devlet ile diğer kişiler arasında bir eşitlik söz konusu olmayıp devlete üstün ve ayrıcalıklı yetkiler tanınmıştır. Örneğin koruma tedbirlerinin uygulanabilmesi şüpheli veya sanığın, cezanın infaz edilebilmesi için hükümlünün buna rıza göstermesi gerekmez.

Yani özel hukukta olduğu gibi iradelerin uyuşması gerekmez. Sanık veya tanık çağrı üzerine duruşmaya gelmezse zorla getirilir.

Ceza Muhakemesi Hukuku, Muhakeme hukukunun bir dalıdır. Muhakeme, hukuksal bir uyuşmazlığın çözülmesi için yetkili makamlar tarafından izlenmesi gereken sürecin ve yapılması gereken işlemlerin bütünüdür.

Ceza Muhakemesinin amacı suç işlendiği yönündeki şüphenin insan onuruna saygı, adil yargılanma ve suçsuzluk karinesi ilkeleri gözetilerek öncelikle maddi sorun ve ardından da hukuksal sorun çözülerek yenilmesidir.

Ceza Muhakemesi hukukunun ilk kaynağı her hukuk dalında olduğu gibi Anayasadır.

Ceza Muhakemesi hukukunun temel kaynağı 04.12.2004 tarih ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Yasasıdır.

Bu yasa 1 Haziran 2005'te yürürlüğe girmiştir.

Ceza Muhakemesi hukukunda, maddi ceza hukukunun aksine kıyas serbesttir. Ancak sınırlayıcı hükümler ile istisnai hükümlerde kıyas yasaktır.

Sınırlayıcı hükümler, hak ve özgürlüklere kısıtlama getiren hükümlerdir.