Önalım (Şufa) Hakkına Dayalı Tapu İptali ve Tescil Davası Nedir?

1. Önalım (Şufa) Hakkı Nedir?

Önalım veya şufa hakkı, Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen ve taşınmazın ortaklarından veya taşınmaz üzerindeki belirli kişilerden birinin, taşınmazın üçüncü kişilere satılması halinde, bu satışa karşı öncelikle kendisinin satın alma hakkını kullanabilmesini sağlayan bir haktır.

Bu hak sayesinde, şufa hakkına sahip kişi, taşınmaz başkasına satıldığında aynı şartlarla satın alarak mülkiyetini koruyabilir.

2. Önalım Hakkının Kapsamı ve Kullanımı

• Şufa hakkı, ortaklar arasında veya kanunda belirtilen diğer kişiler arasında geçerlidir.

• Taşınmazın üçüncü kişiye satılması durumunda, şufa hakkı sahibi belirli süre içinde satışa onay vermezse, satışı geçersiz kılmak için dava açabilir.

3. Tapu İptali ve Tescil Davası Nedir?

Bu dava, üçüncü kişinin adına yapılan tapu kaydının, şufa hakkı sahibi tarafından iptali ve kendisinin tapu kütüğüne tescili için açılan davadır.

Yani;

• Taşınmaz başkasına satıldıysa ve şufa hakkı sahibi bu hakkını kullanmak istiyorsa, önce yapılan tapu işleminin iptalini ve

• Kendisinin tapu kaydının tescilini mahkemeden talep eder.

4. Dava Açma Şartları

• Şufa hakkının varlığı (örneğin, taşınmaz üzerinde ortaklık olması veya kanunda belirtilen diğer durumlar)

• Taşınmazın üçüncü kişiye satılmış olması

• Şufa hakkı sahibinin, satış koşullarını kabul ederek önalım hakkını kullanmak istemesi

• Süresi içinde (genellikle satışın öğrenilmesinden itibaren 1 ay içinde) dava açılması gerekir.

5. Dava Yetkili ve Görevli Mahkeme

• Taşınmazın bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesi yetkilidir.

6. Davanın Hukuki Dayanağı

• Türk Medeni Kanunu’nun 706. ve devamı maddeleri şufa hakkını düzenler.

• Tapu İptali ve Tescili ise Türk Medeni Kanunu’nun 1009. maddesi ve Türk Medeni Kanunu’nun ilgili hükümleri uyarınca açılır.

7. Davanın Sonuçları

• Mahkeme, şufa hakkı sahibinin talebini haklı bulursa, üçüncü kişiye yapılan tapu tescilini iptal eder.

• Şufa hakkı sahibinin tapu kütüğüne tesciline karar verir.

• Böylece şufa hakkı sahibinin mülkiyeti korunmuş olur.

8. Özet Tablo

9. Dava Açarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Şufa hakkının kullanıldığına dair yazılı tebligat veya noter ihtarı yapılması

• Satış bedelinin aynen veya benzeri koşullarda ödenmesi gerekliliği

• Dava dilekçesinde açık ve net şekilde şufa hakkının dayanağı belirtilmeli

10. Sonuç

Önalım (şufa) hakkına dayalı tapu iptali ve tescil davası, taşınmazın haksız yere üçüncü kişilere satılması durumunda, hakkın korunması için önemli bir hukuki yoldur. Bu dava ile şufa hakkı sahibi, taşınmaz üzerindeki haklarını koruyabilir ve mülkiyeti kendi adına tescil ettirebilir.