SATIN ALINAN ARACIN ÇALINTI ÇIKMASI HALİNDE NOTER KUSURSUZ SORUMLUDUR.

3. Hukuk Dairesi         2015/6605 E.  ,  2015/14736 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : BÜYÜKÇEKMECE 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 30/12/2014
NUMARASI : 2014/3-2014/702

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 2.el oto alım satımı yaptığını, 21/12/2012 tarihinde kendisini M.Ç. olarak tanıtan kişiden davalının noterliğinde düzenlenen satış sözleşmesi ile davaya konu 2010 model ........ marka....... plakalı aracı 16.800,00 TL bedelle satın aldığını, kriminal inceleme sonucunda aracın emniyet suistimal yoluyla çalınan .... plakalı 2010 model ......çalıntı araç olduğunun tespit edildiğini, davalı noterin satış işlemini yaparken sahte satıcı M.Ç.'in sahte kimlik belgelerini incelememesi, sahte kimlikle ve ruhsatla işlemini yapması, motorlu araca ait belgedeki şasi numarasının uyuşmaması suretiyle davalının üzerine düşen gözetim ve denetim yükümlülüğünü yerine getirmediğini, davalının oluşan zarardan kusursuz sorumlu olduğunu belirterek, 16.800,00 TL araç satış bedeli, 150,00 TL KDV, 2012 yılı 2. bandrol bedeli 485,00 TL, noter satış bedeli 86,00 TL ile araç inceleme ücreti 354,00 TL olmak üzere toplam 17,865,00 TL maddi tazminatın haksız fiilin gerçekleştiği tarih olan 21/12/2012 tarihinden itibaren yasal faizi ile davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı noter vekili cevap dilekçesinde; davacının galerici olduğunu, aracı satın alırken şasi numarası, motor numarası kontrol edilmeden satın almasının kendi kusurundan kaynaklandığını, aracın kasko değerinin 23.500,00 TL olarak saptandığını, aracı değerinin çok altında bir değerle satıcının satmasından şüphelenmesi gerektiğini, bandrol bedeli ve araç inceleme ücretinden davalının sorumlu olamayacağını, davacının aracı alırken gerekli incelemeyi yapmaması nedeniyle yüz de yüz kusurlu olduğunu belirterek, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; noterin kusursuz sorumluluğu gerekçesiyle satış bedeli, KDV ve noter masrafı yönünden davanın kısmen kabulüne, 17.036,00 TL'nin olayın gerçekleştiği 21/12/2012 tarihinden itibaren yasal faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm süresi içerisinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Dava; noterde düzenlenen araç satış sözleşmesiyle satın alınan aracın, çalıntı olduğunun ortaya çıkması sonucu, aracın alıcının elinden alınması nedeniyle alıcının uğradığı maddi zararın noterden tazmini istemine ilişkindir.
1512 sayılı Noterlik Yasası'nın 162.maddesi gereğince noterler, yaptıkları işlemlerden doğan zararlardan dolayı kusursuz sorumludurlar. Tüm kusursuz sorumluluk hallerinde olduğu gibi zarar gören davacı, davalı noterin kusurunu kanıtlamak zorunda değildir. Zarar gören davacı yalnızca zararla eylem arasındaki uygun illiyet bağını kanıtlamak zorundadır. İlliyet bağının kesildiği durumlarda kusursuz sorumlu olan kişi sorumlu tutulmayacaktır. Mücbir sebep, zarar görenin tam kusuru ve üçüncü kişinin ağır kusuru ile illiyet bağı kesilir ve kusursuz sorumlu olan kişi sorumluluktan kurtulur.
Diğer taraftan, Noterlik Yasası'nın 72.maddesi gereğince noter; iş yaptıracak kişilerin kimlik ve adresleri ile gerçek isteklerini tam öğrenmekle yükümlüdür. Noterin sahte belgeler ile işlem yapması ve gerçek maliki iyi tespit edememesi, hatalı ve eksik bir işlemdir.
Kamu hizmeti yürüten noterin, sürücü belgesindeki hatalar nedeniyle daha özenli davranıp gerekli araştırmayı yaparak sürücü belgesinin sahte olup olmadığını detaylı şekilde araştırması gerekmektedir.
Davalı sahte kimlik belgesine dayanarak satış sözleşmesini tamamlamış olması özen yükümlülüğünün kusurlu şekilde aksattığını göstermekte olup, noterin eylemi ile meydana gelen zarar arasında illiyet bağının kesilmediği açıktır. Davalı noterin sorumluluğu cihetine gidilmelidir.
Ancak, araç alım-satım işi ile iştigal eden davacının, satıcı ve araç hakkında yeterli araştırma yapmaması ve satışa esas olan belgeleri incelememesi, noterde satış işlemi yapılırken bulunan eksiklikler nedeniyle kendisinden beklenen özeni gösterip olaya uygun bir araştırma yapmaması davacının bölüşük kusurunun varlığını göstermektedir.
Dosyanın incelenmesinde; Makine Mühendisi ve hesap bilirkişileri tarafından düzenlenen raporda; davaya konu 2010 model ..... marka aracın satış işleminin yapıldığı, 21/12/2012 tarihi itibariyle piyasa değerinin 21.250,00 TL olduğu, davacı tarafından aracın 16.800,00 TL gibi piyasa değerinin çok altında satın alındığı belirtilmektedir.
Hal böyle olunca mahkemece; açıklanan olgular gözetilerek, davacının bölüşük kusuru nedeniyle, belirlenen zarar tutarından uygun bir indirim yapılarak kalan miktardan davalının sorumlu tutulması gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görülmüş, bu husus bozmayı gerektirmiştir
SONUÇ: Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 30.09.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.