MUHDESATIN AİDİYETİNİN TESPİTİ DAVASI
Öncelikle karmaşık gibi görünen kelime öbeklerini inceleyelim.
MUHDESAT NE DEMEKTİR?
Bir arazi üzerinde bulunan bina, tesis vb. yapılar ile ağaç, bağ gibi dikili bitkileri ifade etmek üzere kullanılır.
Bir araziyi ele alacağız ve bu arazinin üzerinde neler olduğunu düşüneceğiz. Arazinin üzerinde olan şeylere de muhdesat diyeceğiz.
BU DAVANIN AMACI NEDİR?
Bu dava ile muhdesatın kendisi tarafından meydana getirildiği veya muhdesatın kendisine ait olduğu mahkeme kararı ile ispat edilir.
Önemle belirtelim ki gayrimenkul üzerinde bulunan muhdesat yönünden derdest ortaklığın giderilmesi davası ya da kamulaştırma işlemi bulunmadığı takdirde muhdesatın aidiyetinin tespiti davası açılamaz. Gayrimenkul üzerinde bulunan muhdesat yönünden açılmış ortaklığın giderilmesi diğer adıyla izale-i şüyu davası veya kamulaştırma işlemini ilgilendiren bir dava yoksa muhdesatın aidiyetinin tespiti açılamaz.
MUHDESATIN AİDİYETİ DAVASINDA HARÇ VE YARGILAMA GİDERLERİ NASIL HESAPLANIR?
Muhdesatın aidiyetinin tespiti davası, nispi harca tabidir. Davacı, muhdesatın toplam değerinden kendi payına isabet eden bölümün değeri oranında nispi harç ödemelidir. Uygulamada, davacılar dava açarken muhdesatın değeri olarak düşük bir değer belirlemekte, bu değer üzerinden harç ödendikten sonra yargılama sırasında yapılan keşif yoluyla muhdesatın gerçek değeri üzerinden harçlar tamamlanmaktadır.
Yani ilk etapta harca esas değer gösterilip daha sonra asıl değer üzerinden bu harca esas değer tamamlanabilir. Sonrasında gerçek değer üzerinden harçlar tamamlanabilir. Muhdesat belirlenirken keşif yapılmaktadır.
Avukatlık ücreti ise avukatlık asgari ücret tarifesine göre belirlenmektedir. Aynı şekilde kabul ve red oranına göre davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin de davalılardan tapu kaydındaki payları oranında alınmasına karar verilmesi gerekir (HMK m.326 )
MUHDESATIN AİDİYETİNİN İADESİ DAVASI KİME KARŞI AÇILIR?
Bu dava, muhdesatın davacıya ait olduğunu kabul etmeyen tüm tapu kayıt maliklerine karşı açılmalıdır. Muhdesatın zaten davacıya ait olduğunu kabul eden kimselere karşı bu dava açılamaz.
Muhdesatın davacıya ait olduğunu kabul eden kimseler bu hususu açıkça beyan etmelidir. Ancak burada beyan açık olmalıdır. Yani muhdesatın davacıya ait olduğu hususu açık bir şekilde beyan edilmezse o kişilere karşı da dava açılabilecektir.
MUHDESATIN AİDİYETİNİN İADESİ DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
Muhdesatın aidiyetinin tespiti davasına bakmaya görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi olarak belirlenmiştir.
Muhdesatın aidiyetinin tespiti davasında yetkili mahkeme, muhtesatın bulunduğu yerdeki mahkemedir.
MUHDESATIN AİDİYETİNİN İADESİ DAVASI KESİNLEŞMEDEN İCRAYA KONULABİLİR Mİ?
Muhtesatın aidiyetinin tespitine ilişkin ilam kesinleşmeden icraya konulamaz. Aynı şekilde ilamda yer alan yargılama giderleri ve vekalet ücreti de ilamın fer’i niteliğinde olduğundan kesinlemeden icraya konulamazlar.