Çek kaybolduğunda davanın kim tarafından açılması gerektiği, çeki kaybeden kişi ile çekin hamilinin (yani çeki elinde bulundurma hakkına sahip olan kişinin) aynı kişi olup olmadığına göre değişir.

💡 Genel Kural:

Çekle ilgili zayi (kaybolma, çalınma vs.) davasını, çeki elinde bulundurma hakkına sahip olan kişi yani HAMİL açmalıdır. Bu kişi:

Çeki kaybeden kişi olabilir,

Ya da çeki son devralan kişi (ciro edilen kişi) olabilir.

🔍 Detaylı Açıklama:

✅ 1. Çeki kaybeden kişi hâlâ hamil ise:

Yani çek üzerinde hak sahibi olan ve çeki fiziksel olarak da elinde tutması gereken kişi kaybetmişse, zayi davasını bu kişi açar.

Örnek:

Ahmet, kendisine keşide edilen çeki henüz kimseye ciro etmeden kaybederse, çekin gerçek hamili olduğu için zayi davasını Ahmet açar.

❌ 2. Çeki devreden kişi kaybederse:

Eğer çeki bir başkasına ciro ettikten sonra kaybederse, artık çekin sahibi olmadığı için zayi davası onu elinde bulunduran kişi tarafından açılmalıdır.

Örnek:

Mehmet, çekin ciro zinciriyle Ayşe’ye devredilmesini sağlamıştır. Çek Ayşe’ye ciro edilmiştir ama fiziki olarak hâlâ Mehmet’tedir ve Mehmet çeki kaybeder. Bu durumda:

➡️ Artık çekin hamili Ayşe’dir.

➡️ Bu nedenle zayi davasını Ayşe açmalıdır.

🧾 Hangi dava açılır?

Zayi nedeniyle iptal davası açılır (İcra ve İflas Kanunu m. 751 vd.). Mahkeme, çekin iptaline karar verirse, hamil bu karar ile bankadan ödeme alabilir veya çekin kötüye kullanılmasının önüne geçebilir.

📌 Sonuç:

Çeki kaybeden kişi, aynı zamanda çekin hamili ise → O kişi dava açar.

Çeki devreden kişi kaybetmişse (çek el değiştirmiş ama fiziki olarak onda kalmışsa) → Yeni hamil dava açar.