Veraset İlamını Vermeye Yetkili Mahkeme
Veraset ilamı Türkiye’nin herhangi bir yerindeki sulh hukuk mahkemesinden alınabilir. Kanunda veraset ilamı vermeye yetkili mahkeme açısından coğrafi bir sınırlama söz konusu değildir. Bunun nedeni veraset ilamı verilmesi davalarında “kesin yetki“nin söz konusu olmamasıdır.
Bu konuda ilgili Yargıtay Kararı bulunmaktadır. Şöyle ki;
Mirasçılık belgesinin verilmesi davalarında kesin yetki kuralı olmayıp tarafların yetki itirazı da olmadığına göre davanın açıldığı ilk mahkeme olan İstanbul 4.Sulh Hukuk Mahkemesi’nde görülüp sonuçlandırılması gerekir.(17.HD, 2012/5175 E 2012/8661K)
HMK’nın 11. maddesinde hangi davaların murisin son yerleşim yeri mahkemesinde görüleceği açıklanmış, aynı maddenin son fıkrasında mirasçılık belgesinin iptali ve yeni mirasçılık belgesi verilmesine ilişkin davaların, mirasçıların her birinin oturduğu yer mahkemesinde görülebileceği belirtilmiştir. Öğretide ve uygulamada bu yasal düzenleme gereğince mirasçılık belgesi verilmesi istemine ilişkin davaların her yerde açılabileceği kabul edilmektedir.(14. Hukuk Dairesi, 2015/1955 E. ,2015/6148 K.)
Mirasçılık Belgesi Verilmesi (Veraset İlamı) Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Mirasçılık belgesini verilmesine dair davalarda, hem Türk Medeni Kanunu 598. Madde hem de Hukuk Muhakemeleri Kanunu 383. Madde uyarınca Sulh Hukuk Mahkemeleri görevlidir. Kadastro Kanunu madde 25 uyarınca da Kadastro Mahkemelerinin mirasçılık belgesi verebileceği öngörülmüştür. Anılan belge kadastro ile ilgili mirasçılığa ait oluşan çekişmeyi çözmek amacıyla istem halinde mirasçılık belgesi verilmesi zorunludur.
Mirasçılık belgesinin verilmesi davası, ölen kimsenin son yerleşim yeri mahkemesi kesin yetkili olmakla beraber ayrıca mirasçıların her birinin oturduğu yer mahkemesi de yetkilidir denmiştir. Çekişmesiz yargı işlerinden sayıldığından, çekişmesiz yargı işleri için talepte bulunan kişinin veya ilgililerden birinin oturduğu yer mahkemesi yetkilidir.
Noterler de mirasçılık belgesi vermeye yetkili kılınmışlardır. Fakat mirasçılık belgesinin verilmesinin yargılamayı gerektirmesi, nüfus kayıtlarının belge verilmesi konusunda yeterli olmaması, mirasçılık belgesinin yabancı kişiler tarafından talep edilmesi durumlarında noterler mirasçılık belgesi veremezler.
Mirasçılık Belgesi Verilmesi (Veraset İlamı) Davasında Yargılama Usulü
Mirasçılık belgesi verilmesi davası genelde hasımsız açılır. Hasımla açılması da mümkündür. Çekişmesiz yargı işlerinden sayıldığı için ise Sulh Hukuk Mahkemelerinde basit yargılama usulü ile görülür. Resen araştırma ilkesi geçerlidir. Bunun yanında, mirasçılık belgesinin iptali ve yenisinin verilmesine ilişkin dava ise, çekişmeli yargı türü kapsamındadır. Davaya, koşulların bulunması halimde asli veya feri müdahale şeklinde katılmak da mümkündür.
