İBRA VE İBRA SÖZLEŞMESİ
Türk Borçlar Kanununun 132.maddesine; Borcu doğuran işlem kanunen veya taraflarca belli şekle bağlı tutulmuş olsa bile borç, tarafların şekle bağlı olmaksızın yapacakları İBRA SÖZLEŞMESİYLE tamamen veya kısmen ortadan kaldırılabilir.
İbrada alacaklı borçlu ile yaptığı bir sözleşme ile alacağından vazgeçmekte, borçlu ise borcu ifa yükümlülüğümden kurtulmaktadır.
İbra bir nevi alacaklının alacak hakkından vazgeçmesi farklı hususlardır.
İbra, bir sözleşmedir ve bu anlamda borçlunun da bu sözleşmede borcundan kurtulmasını başka bir ifadeyle alacaklının alacak hakkından vazgeçtiğini kabul etmesi şarttır.
Borçlunun katılmadığı bir ibra işlemi borcu sona erdirmez. Bu nedenle ibra, alacaklı ile borçlu arasında bir sözleşmeyi gerektirir.
Kısaca, ibra, vazgeçme ve feragatten farklı olarak bir sözleşmedir.
KOŞULLARI NELERDİR?
İbradan bahsedilebilmesi için alacaklının borçluyu borçtan kurtarma iradesine sahip olması gerekir.
Alacaklının borçluyu borçtan kurtarması zorunlu değildir. Borçlu, alacaklı tarafından borcun bir kısmı için de borçtan kurtarılabilir.
İbra, bir sözleşme olduğundan sözleşmenin geçerlilik koşullarına ilişkin hükümlerin burada da aynen geçerli olacağını gözden kaçırmamak gerekir.
İbra sözleşmesi, hukuki niteliği itibariyle tasarruf işlemidir ve bu nedenle alacaklının alacak üzerinde tasarruf yetkisinin bulunması gerekir.
İbra sözleşmesi, herhangi bir geçerlilik şekline bağlı tutulmamıştır.
Sona erdiren borç ilişkinin geçerliliği bir şekle bağlı olsa bile ibra, kural olarak bir şekle bağlı değildir.
SONUÇLARI
İbra ile birlikte asıl borç ve buna bağlı feri borçlar sona erer. Fakat feri bir borç ibra edilmişse asıl borç ortadan kalkmaz.
Takas, şartları oluştuğunda tek taraflı irade beyanıyla kullanılır. Bu itibarla takasta sözleşmeye gerek yoktur. Yenileme ve birleşmede de sözleşmeye gerek olmadan borç sona erer. Buna karşılık ibra, borcu sona erdiren ve borçlunun alacaklıyla yaptığı bir sözleşmedir.
Uygulamada ibranameyi en çok nerede görürüz?
İbranameyi en çok iş hukukunda görmekteyiz. İşverenler, işçiler iş yerinden ayrılırken işçilere ibraname imzalatmaktadır. Şu şu alacaklarımın ödenmesi şartıyla ibraname imzalıyorum denilebilir.
Ancak iş yerinden ayrılırken ibraname imzalayan işçiler, işçilik alacaklarını alma noktasında sıkıntı yaşayabilir.
İBRA SÖZLEŞMESİ ÖRNEĞİ
İBRA SÖZLEŞMESİ
Bu ibra sözleşmesi 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve 6098 sayılı Türk Borçlar kanun maddeleri uyarınca düzenlenmiş olup bundan böyle sözleşme olarak anılacak işbu sözleşme metni bir bütünlük arz eder ve aşağıda yazılı taraflar arasında belirtilen tarihte itibariyle yürürlüğe girer.Taraflar arasındaki çıkabilecek her türlü ihtilaf durumunda işbu ana sözleşme geçerli olacaktır.
A ) TARAFLAR :
1 )……………T.C. kimlik numaralı …….. ( taşınmazı devreden )
2) ……….. T.C. kimlik numaralı……………..( taşınmazı devralan ) arasında aşağıda yazılı şartlar dahilinde bir anlaşmaya varılmıştır.
B) SÖZLEŞME KONUSU :
Taraflar ‘’ ……. ‘’ Taşınmaz Kimlik Numaralı , İstanbul ili ……..ilçesi Sağmalcılar Mah. ‘…..’ Parsel ve ‘’….’’ pafta numaralı ‘’ , altı katlı on maskenli kargir apartman niteliğindeki 159,00 m2 ‘’ Tapu alanı olan taşınmaz hakkında taraflarların kendi özgür iradeleriyle gerçekleşen taşınmaz devri sonucu karşılıklı olarak her türlü alacaklarını aldıklarından ve birbirlerinden alacak ve borçları kalmadığının beyanlarından ibarettir.
C ) SÖZLEŞME HÜKÜMLERİ :
– Yukarıda ayrıntılı bilgileri yer alan taşınmaz hakkında ; taşınmazı devreden …….. T.C. kimlik numaralı ……….., taşınmazı devralana karşı kanuni haklarından doğan hiçbir şekil ve surette alacağının kalmadığını bütün bu hususlarda mütabık kaldığını kabul eder ve devralana karşı gayri kabili rücü ve bütün hukuki neticelerine şamil olmak üzere tam ve kesin olarak beyan kabul ettiğimi ve devralanı tam olarak ibra eylediğimi beyan ederim.
– İşbu sözleşme 27.11.2019 tarihinde X ……………’de iki nüsha olarak imzalanmış ve taraflar arasında birer nüsha teati edilmiştir.
